مرکز همایش‌ها و نمایشگاه‌های آستان قدس رضوی ۲۴ تا ۲۶ خرداد ماه امسال میزبان برگزاری دومین رویداد ملی سفینه النجاه بود. در این رویداد حدود ۵۰۰ نفر از هنرمندان و استادان هنری پای کار بودند تا طرح‌هایی با محوریت امام حسین(ع)، اربعین و فلسطین ارائه کنند. این رویداد ملی در حالی به کار خود پایان داد که شرکت‌کنندگان آثار طراحی شده خود را برای ارائه در راهپیمایی جهانی اربعین آماده کردند.
رویدادی با محوریت روایت‌گری
علیرضا رحیمی، دبیر دومین رویداد ملی سفینه النجاه درباره برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای برگزاری این رویداد، توضیح داد: «برنامه‌ریزی برگزاری دومین رویداد ملی سفینه النجاه از یک سال پیش انجام گرفته است. از دو ماه پیش فراخوانی برای نام‌نویسی شرکت‌کنندگان اعلام شد که تا ۲۰ اردیبهشت ادامه داشت. در ادامه مراحل گزینش نفرات آغاز و از میان هزار و ۱۱ داوطلب، ۴۰۰ نفر پذیرش شدند».
بر پایه گفته رحیمی این رویداد به صورت ملی برگزار شده و در آن شرکت‌کنندگانی از ۳۰ استان کشور به کمک حدود ۳۰ استاد و مدرس آثاری را طراحی کرده‌اند؛ «هنرمندان به مدت سه روز از ۲۴ تا ۲۶ خرداد ماه از ساعت ۸ تا ۲۰ در محل نمایشگاه‌های آستان در قالب هشت رشته گرافیک، تصویرسازی، حروف‌نگاری، گرافیک متحرک، تولیدات صوتی، تولیدات ویدئویی، نقاشی و عکاسی به تولید اثر پرداختند».
وی هدف از برگزاری دومین رویداد ملی سفینه النجاه را روایت‌گری درباره امام حسین(ع)، اربعین و فلسطین ذکر کرد و ادامه داد: «این رویداد که نخستین دوره آن در مرداد ۱۴۰۱ برگزار شد به صورت محصول‌محور بوده به این صورت که هنرمندان در هشت قالب مختلف آثار متفاوتی مانند کتیبه، پرچم، نقوش روی لباس، اکسسوار، نوشت‌افزار و... را طراحی کردند».
رحیمی با اشاره به اتفاق‌های دیگری که در حاشیه این رویداد رقم خورد، افزود: «برنامه‌های دیگری نیز مابین این رویداد اتفاق افتاد. خادمی افتخاری برخی شرکت‌کنندگان در چایخانه حضرت رضا(ع) از جمله آن بود. همچنین اختتامیه دوازدهمین دوره سوگواره‌های عاشورایی هیئت و معرفی بانوی پرچمدار فاطمی برای دومین سال دیگر اتفاق‌های رقم خورده در خلال برگزاری این رویداد بود».
آستان قدس رضوی در کنار مجموعه‌های مردم‌نهاد مذهبی
مدیر مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی آستان قدس رضوی در ابتدا گفت: «این رویداد با حضور ۵۰۰ نفر از استادان و هنرمندان برجسته کشور با محوریت اربعین در مرکز نمایشگاه‌ها و همایش‌های آستان قدس رضوی برگزار شد».
امیر خالقی هدف از برگزاری دومین رویداد ملی سفینه النجاه را بررسی روایت عاشورا و نحوه برخورد امام حسین(ع) با ظلم و ستم دانست و درباره محورهای این رویداد ملی افزود: «محورهای این رویداد شامل سرفصل‌هایی نظیر «کدام حسین، کدام روایت؟ کدام اربعین، کدام روایت؟ کدام فلسطین و کدام روایت؟» می‌شود. رویدادهای اینچنینی، روایتگر حادثه عاشوراست و امام حسین(ع) را از وجه مظلوم مقتدر یا مظلوم منظلم، مورد بررسی قرار می‌دهند؛ به این معنی که نشان دهد امام حسین(ع) مظلوم مقتدر بودند».
وی درباره علت انتخاب موضوعات محوری دومین رویداد ملی سفینه النجاه اضافه کرد: «با توجه به اتفاق‌های اخیر این تصمیم از سوی دبیرخانه اجرایی رویداد اتخاذ شد. انتخاب این موضوعات به منظور ارائه محصولات طراحی شده در همایش جهانی اربعین است تا شرکت‌کنندگانی که از کشورهای مختلف در این راهپیمایی جهانی حضور پیدا می‌کنند از آن‌ها استفاده کنند».
خالقی درباره نقش آستان قدس رضوی در برگزاری این رویداد توضیح داد: «حسب دستور تولیت و قائم مقام محترم، ما وظیفه داریم در حد امکان از مجموعه‌های مردمی که در راه ترویج شعائر دینی و در راستای موضوعات مربوط به اهل بیت(ع) اقدام‌های هنری و فرهنگی انجام می‌دهند، حمایت کنیم. در برگزاری این رویداد نیز ۱۸گروه مردمی نقش داشتند که ما با اختصاص دادن مکانی در حرم مطهر و در اختیار گذاشتن امکاناتی که داشتیم، فضایی را برای برگزاری این رویداد آماده کردیم».
این چرخه باید کامل باشد
هاجر سلیمی نمین یکی از هنرمندانی است که به عنوان مدرس حوزه تصویرسازی در هر دو دوره رویداد ملی سفینه النجاه حضور داشته است. سلیمی درباره کارگاه‌های برگزار شده در این رویداد چنین توضیح داد: این کارگاه آموزشی نبود، در واقع کارگاهی برای راهبری شرکت‌کنندگان بود تا به طراحی محصولاتی با موضوع اربعین، فلسطین و امام حسین(ع) منجر شود. سعی ما بر این بوده کارگاه کاربردی باشد و آثار برای کار روی محصولاتی چون تیشرت، ماگ، کتیبه، پرچم و تکایای عزاداری خانگی استفاده شود. وی به بهبود کیفیت برگزاری رویداد امسال نسبت به سال گذشته اشاره کرد و گفت: رویداد امسال نسبت به سال گذشته در سطح حرفه‌ای‌تر و بهتری برگزار شد اما یکی از مشکلات و چالش‌های جدی آن عدم حضور تولیدکنندگان است. این رویداد برای پر کردن خلأ نیاز مردم به محصولات دینی باکیفیت هنری برگزار شد. این نیاز در جامعه وجود دارد و باید توسط طراحان و هنرمندان محصولات دینی مرتفع شود بنابراین لازم بود تولیدکنندگان هم در این رویداد حضور پیدا کنند تا این چرخه کامل شود یعنی هم تأمین مالی برای هنرمندان صورت پذیرد و هم به تولید محصولات دینی و عرضه آن به بازار مصرف منجر شود.
سلیمی در ادامه افزود: تعداد شرکت‌کنندگان هم در رویداد امسال نسبت به سال گذشته افزایش یافته بود و افراد جدید زیادی شرکت کرده بودند. در کل سعی شده با شناسایی و اضافه شدن افراد جدید، هنرمندانی که به کار در حوزه امام حسین(ع) علاقه دارند دور هم جمع شوند. برای بسیاری از افراد نخستین تجربه‌های کاری بود ولی برخی حرفه‌ای‌تر بودند اما در مجموع کیفیت کارها از متوسط تا خیلی خوب متغیر بود. این هنرمند تهرانی حدود ۲۰ سال تجربه کار در این حوزه را دارد و امسال به عنوان بانوی پرچمدار فاطمی انتخاب شده است. او درباره این انتخاب گفت: این جایزه توسط خیمه بانوان هنر هیئتی تأسیس شده و هر سال یک بانوی هنرمند و فعال در این حوزه به عنوان بانوی پرچمدار فاطمی انتخاب می‌شود و به مدت یک سال امانتدار پرچم حرم حضرت معصومه(س) خواهد بود. هدف از این انتخاب به نوعی تلاش برای حمایت از بانوان فعال در این حوزه است که عموماً نسبت به آقایان توجه کمتری به آن‌ها شده است. من هم از این موضوع احساس خوبی دارم و امیدوارم با ورود این پرچم به خانه‌ام برکت و نور وارد زندگی‌ام شود.
فرصتی برای نقش‌آفرینی تازه‌کارها
حسن علیپور نیز دیگر هنرمندی است که به عنوان مدرس گرافیک در این رویداد شرکت کرده است. او دبیر جبهه هنرمندان انقلاب اسلامی حراست و نخستین حضور خود در رویداد ملی سفینه النجاه را تجربه کرده است. علیپور کیفیت آثار طراحی شده توسط شرکت‌کنندگان را مطلوب دانست و گفت: «کیفیت آثار در حد خوب و قابل قبول بود اما می‌توانست بهتر هم باشد. البته چون تجربه‌های اول برگزاری کارگاه‌های محصول‌محور است، نیاز به زمان دارد تا میان هنرمندان جا بیفتد».
وی درباره انتخاب موضوعات این رویداد نیز افزود: «وقتی ما مسائل دینی و اعتقادی خود را با مسائل روز گره می‌زنیم و در کنار هم می‌بینیم می‌تواند در جامعه جریان‌ساز باشد. این اتفاق در رویداد ملی سفینه النجاه رخ داده است. به عنوان مثال خیلی از شرکت‌کنندگان موضوع امام حسین(ع) و اربعین را با مسئله فلسطین تلفیق کردند.
اگر چنین حرکاتی در فضای هیئت‌ها، پوسترها و پرچم‌هایشان باشد می‌تواند مؤثر واقع شود و به دغدغه‌مندان فرهنگی و اهل مذهب یک فضای فکری و فضای مؤثر ارائه دهد». این هنرمند مازندرانی برگزاری این رویداد ملی را اتفاق مبارکی دانست و علت آن را چنین توضیح داد: «این رویداد هنرمندان را در یک فضای جدید قرار می‌دهد.
این اتفاق مبارکی است که هم به هنرمندان کمک می‌کند و هم به جامعه و منجر به ترویج اعتقادات می‌شود. من کمتر رویدادی را سراغ دارم که به دنبال تولید محصول آن هم به صورت کاربردی باشد. اتفاق مثبت دیگر بالا بردن ظرفیت پذیرش است که منجر به حضور هنرمندان تازه‌کار و کم‌تجربه در کنار سایران شده تا فرصت نقش‌آفرینی داشته باشند».
علیپور در کنار این موضوع به نکات دیگری هم درباره برگزاری این رویداد اشاره کرد: «البته شاید بشود با یک برنامه‌ریزی دقیق‌تر اتفاق بهتری را رقم زد. اگر بخواهم شفاف‌تر بگویم موضوع این است که پروژه‌ها باید پروژه‌های واقعی باشد. به این صورت که از قبل با تولیدکنندگان و طراحان صحبت شده باشد و بدانیم نیاز واقعی جامعه چیست و به سمت تولید همان محصولات برویم. در این صورت خروجی رویداد کاربردی و قابل استفاده خواهد بود».
نظر شما